A L B E R T I N U M G E N O O T S C H A P
CORONA IN CONTEXT, FILOSOFISCH, BIOLOGISCH EN THEOLOGISCH
Een digitale folder voor een digitale lezingencyclus, ofwel essaycyclus op de website van het Albertinumgenootschap!!! November 2020
Wat doet de coronacrisis met ons?
Het coronavirus heeft ons in de ban. We dachten er na de eerste golf in maart dit jaar redelijk snel vanaf te zijn, maar nu zitten we in de tweede golf. We zullen er nog lang mee moeten leren leven. Hoe doen we dat? Sommigen zien in het omgaan met de crisis een kans om weer terug te keren tot de grondwaarden van het leven, bijvoorbeeld solidariteit met zieken ouderen. De hoop was een leidende gedachte. De hoop inspireerde de wetenschap en de politiek. Houden we dat vol tijdens de tweede golf nu? Er wordt veel gevraagd, met name van de jongeren, voor de maatschappelijke solidariteit die ervoor moet zorgen dat ons gezondheidssysteem niet in elkaar zakt. De maatregelen tegen de Corona, zoals de lock-down, moeten laveren tussen wat goed is voor het gezondheidssysteem en voor het maatschappelijk welbevinden. Moeilijke keuzes die gepaard gaan met moeilijk gedrag. En natuurlijk komen dan ook de vragen naar God, lijden en dood, ziekte en gezondheid, de zin van dit alles naar boven. Aan die vragen is deze essaycyclus gewijd. Eerst een filosofische reflectie, daarna de broodnodige zakelijke informatie vanuit de biologie en dan een theologische afronding.
De essays:
Gerrit Steunebrink – Corona en de filosofie >>
gepubliceerd: 26-11-2020
Auteur: dr. Gerrit Steunebrink, oud-docent godsdienst- en cultuurfilosofie aan de Radboud Universiteit te Nijmegen.
De bijbel kan zeggen dat ziekte en dood door de zonde in de wereld zijn gekomen, volgens de filosofen horen ze gewoon bij alle leven en staan ze in dienst van het overleven van de soort., menselijk en niet menselijk. Maar bij de mens wringt het toch. Het wringt met zijn individuele waardigheid. Hoe gaan we dan juist in het licht daarvan om met ziekte en dood? De deugd van de hoop gaat hier, zo zegt de filosoof I. Kant, een belangrijke rol spelen. Deze filosoof behandelt bij de vraag naar het ‘waarom’ van het kwaad , de theodicee (of God dit wil), ook de figuur van Job. Geïnspireerd door Job verlegt hij de vraag naar het waarom van het kwaad van God naar de authentiek vragende mens. Daarop kun je je oriënteren in de tijd van Corona.
Rob van Woerkom – Virussen: speciaal Covid-19 (Sars-CoV2)>>
gepubliceerd: 03-12-2020
Auteur: drs. Rob van Woerkom, oud-docent biologie aan het Notre Dame des Anges in Ubbergen.
Dit essay is een heel informatieve ‘virussenspecial’. De vraag naar wat een virus is brengt de mens allereerst terug naar zijn plaats in de natuur. De mens, zo leert het virus ons aan den lijve, staat niet alleen op de wereld, maar deelt deze wereld met andere wezens in de natuur. Zij allen interacteren met elkaar. Wat voor wezen is dan, in het algemeen, een virus? Het antwoord op die vraag stelt meteen een bekend onderscheid, dat tussen levenloze en levende natuur, op de proef, want we weten niet of het een levend organisme is. Het is geen bacterie, het is natuurlijk ook geen plant of dier. Daarna komt de eigen aard van specifiek het Covid ofwel Sars virus aan bod.
Hoe reageert het lichaam hierop, wat is zijn afweer? Vervolgens komt dan de mogelijkheid van de bestrijding ter sprake. Als bijlage, informatie over het immuunsysteem.
Nico Schreurs – God en de Corona-crisis >>
gepubliceerd: 10-12-2020
Auteur: prof. dr. Nico Schreurs, oud-hoogleraar dogmatische theologie aan de Faculteit Katholieke Theologie van de Universiteit van Tilburg.
De coronacrisis roept bij veel mensen de vraag op naar de relatie tussen het kwaad van de pandemie en het geloof in God. Kerkelijke reacties gebaseerd op schrift en traditie melden een liefdevolle, verzoenende en voorzienige(????) God. Theologische reacties zien geen verband tussen corona en een straffende of op de proef stellende God. Dat is winst, maar toch geeft corona aanleiding om nog dieper in te gaan op de beelden van God en het kwaad. Is God een soort uitvergrote mens (Kuitert) die met een plan de geschiedenis in het groot (schepping, heilsgeschiedenis) en in het klein (gebedsverhoring) leidt? In welke zin kan God een persoon genoemd worden? Voor Christenen is uiteraard het beeld van grote waarde, dat van Jezus’ God (Abba) is overgeleverd en door de kerk leerstellig is vastgelegd (Schillebeeckx). Kan daarmee het vraagstuk van de theodicee opgelost worden, de vraag hoe Gods houding ten opzichte van het kwaad, ook het kwaad van de pandemie, kan worden gerechtvaardigd? Verschillende beelden komen in aanmerking: God als soeverein handelende persoon; God als logos en wijsheid en God als werkzame aanwezigheid. Welk van de godsbeelden dient zich aan om in de corona-tijd troost, opwekking tot solidariteit en hoop te bieden?
Alle teksten zijn te vinden op www.albertinumgenootschap.nl. Zij worden daarop dus niet tegelijk, maar, zoals het hoort in een cyclus, na elkaar gepubliceerd. Zie de datum bij iedere essay. Dan kunt U doordenkend en herkauwend van de ene tekst naar de andere gaan.
